İlk küznıñ 5

1967 s. SSSR Yuqarı Şurası Prezidiumınıñ qararı ve qırımtatarlarnıñ
Sovetler Birliginiñ bütün territoriyasında yaşamaq aqqı üzerinde söz yürsetilgen
"Qırımda yaşağan tatar vatandaşları aqqında" fermanı çıqtı.

Vesiqanıñ kerçek maqsadı qırımtatar milliy areketini dağıtmaq edi. Reabilitatsiya, ŞSCB territoriyasında yaşamaq aqqı ve qırımtatar meselesini çezmege ıntıluvları artında yalan ve ekiyüzlülik bar edi. Vesiqa qırımtatarlarnı ayrı bir halq olaraq tanımağan siyasetini açıq şekilde belgilegen edi, qırımtatarlarnıñ sürgünliginden evel olğan Qırım MŞSC-ni ğayrıdan tiklemek yerine, başqa bir halqqa ait olğan Tatar MŞSCinde "milliy birleşüvge" çağırğan edi.Em de emir qırımtatarlarğa Qırımğa qaytmağa izin bermey edi. Vesiqanıñ 2-nci maddesinde qayd etilgenine köre, evelden Qırımda yaşağan tatarlar Özbekistan ve diger ittifaqdaş cumhuriyetlerniñ topraqlarında yerleşip, anda sanki ŞSCB vatandaşlarınıñ bütün aqlarına saip oldılar. ŞSCB Yuqarı Şurası Prezidiumınıñ qararında qayd etilgenine köre, "tatar vatandaşları" memleketniñ bütün territoriyasında yaşamaq aqqına saiptirler, amma "iş ve pasport rejimi aqqında qanunlarğa köre". Böyle bir qarar akimiyet organlarına qırımtatarlarnıñ tarihiy vatanına qaytmaq ıntıluvlarını toqtatmaq imkân bere edi. Olarnı qayd olğan yerlerinde ve iş yerlerinde mecburen tuta ediler, Qırımğa çıqmağa tırışqanları taqdirde ise, zorbalıqnen keri qaytara ediler.