İlk küznıñ 24
1937 s. sürgünlikte Novosibirskte, RŞASC, ekim, cemaat erbabı,
publitsist Meryem ÖZENBAŞLI (1937–19.10.2007) doğdı.
Ekinci cian cenki yıllarında ana-babasınen beraber Romaniyağa sürgün etildi. Amet Özenbaşlınıñ babası ve anası Anife apske alındı ve 25 yıl kontslagerlerge mahküm etildi. Bir yıl devamında kiçik Meryem Romaniyanıñ Sekuritate apshanesinde tutuldı.
1954 s. M. Özenbaşlı Orta Asiyağa yollanıldı. Duşanbe tibbiy institutını bitirdi. Taşkentniñ eñ ileri klinikalarında nevropatolog-ekim olıp çalıştı, apshaneden çıqqan qırımtatarlarnıñ reabilitatsiyasına yardım etti.
Milliy areket iştirakçisi. III ve IV Qurultaylarnıñ delegatı. Meclis azası, Medeniyet bölüginiñ reisi ve Meclisniñ sağlıq-saqlav tibbiy şurasınıñ reisi. "Qırım Cumhuriyetinde tamır halqınıñ — qırımtatarlarnıñ menfaatlarını köz ögüne alıp sağlıq saqlav sistemasını eyileştirüv" ve "Qırımtatar halqınıñ sağlığını eyileştirmek içün tedqiq ve areketlerniñ kompleks devlet programmasını azırlav" ğayeleriniñ müellifi. Öz ayatını halqına hızmetke ve babası — siyasiy erbap, yazıcı Amet Özenbaşlınıñ hatırasını saqlamağa bağışladı, onıñ eserlerini neşir ettirdi, 100 yıllığına bağışlanğan ilmiy konferentsiyanıñ keçirilmesini teşkil etti. 2007 s. orta küzniñ19-nda vefat etti, Qırımda defn etildi.
1990 s. İsmail Gasprinskiy adına cumhuriyet kitaphanesi quruldı.
O, Aqmescit şeerinde Yetişkinler içün Merkeziy Kitaphaneler Sistemasınıñ bir bölügidir. 1998 s. ilk küzünde, "Vidrodjennâ" fondunıñ ve Felemenk Qırallığı ükümetiniñ destegi ile, kitaphaneniñ binası restavratsiya etildi, kitaphane-informatsion faaliyet yañı seviyege köterildi. Fondlarnıñ miqdarı 32 biñden ziyade cıltnı teşkil ete, şu cümleden 9 biñ nushası qırımtatar tilinde. Fondnıñ temeli, tilşınas Basır Ğafarovnıñ şahsiy kitaphanesi ve arhivi oldı. Kitap fondunı, hususan qıymetli qısmını Qırım Hanlığında mahkeme davalarınıñ protokollarını taşığan 61 tomlıq Qadıasker defterleriniñ fotokopileri, Ekinci cian cenkine qadar basılğan qırımtatar tilinde 1800 kitap, Romaniya ve Türkiyede qırımtatar diasporası tarafından basılğan "Emel", "Kırım" mecmualarınıñ tolu kollektsiyaları, "Yıldız" mecmuası ve E.Şemyi-zade, R.Murat, İ.Asanin ve digerleriniñ şahsiy kitaphanekeriniñ kollektsiyaları teşkil ete.