Oraqnıñ 12
1912 s., Qırımda, Mahuldür köyünde, nesirci ve şair, cemaat erbabı
Şamil ALÂDİN (12.07.1912–21.05.1996) dünyağa keldi.
Qırımtatar yazıcıları birliginiñ başlığı (1939). Ekinci cian cenki iştirakçisi. Özbekistan Yazıcılar birligi idaresiniñ mesülietli kâtibi oldı, "Haytarma" ansambli ve "Lenin bayrağı" gazetasınıñ meydanğa ketirüvinde iştirak etti. Qırımtatarlarnı Vatanğa — Qırımğa avdet ettirmek talabınen, KPSS Merkeziy Komitetiniñ yolbaşıları adına mektüpler yazdı. Milliy areketi azalarınen Moskvağa barıp kele edi. Sürgün etilip, Yazıcılar birligi azalığından çıqarılğan qırımtatar yazıcılarını reabilitatsiya etmekni talap etken edi.
1980–1985 ss. "Yıldız" jurnalınıñ baş muarriri oldı. 1994 s. qorantasınen Qırımğa avdet oldı, Aqmescitte yerleşti. 70-ten ziyade eserniñ müellifi, eserleri başqa tillerge tercime olunğan edi. "Yeşil yapıncalı qız" (1971), "İblisniñ ziyafetine davet" (1979) nazm ve nesir cıyıntıqlarınıñ, "Eger sevseñ" ve "Saarde yanğan fenerler" romanlarınıñ, "Kreml qurbanları" serlevalı vesiqalı nesir ve "Ya — vaş tsar i bog" ("Я — ваш царь и бог") avtobiografik povestiniñ em de başqa eserlerniñ müellifi ola. Aqmescitte vefat etti.
1912 s., Qırımda, Bağçasarayda, yırcı, aktrisa
Sabriye ERECEPOVA (12.07.1912–18.09.1977) dünyağa keldi.
1932 s. başlap, Qırım radiokomitetinde halq yırlarınıñ icracısı oldı. Qırım ASSRde nam qazanğan artistka (1940). 1944 s. Orta Asiyağa sürgün etildi. Anda, 1950 s. ilk küz ayı 15 künü, cenk vaqtında duşman memleketiniñ topraqlarında bulunğanı sebebinden (1943 s. Romaniyağa evakuatsiyağa çıqarılğan edi), lagerlerde 25 yıl müddetke mahküm etildi. Mahkeme işi, 1956 s. saban ayı 12-nde, cinayetniñ yüz bermesi tasdiq etilmegenine esaslanıp, toqtatıldı. Reabilitatsiya olunğan soñ, Özbek filarmoniyasında çalıştı, "Haytarma" ansambliniñ yır ve oyun ansambliniñ solistkası oldı. "Menim enişli-yoquşlı yollarım" (1995) hatırlavlar kitabınıñ müellifi. Taşkentte ebediyen köz yumdı.
1926 s. Qırımda, Eski-Eli köyünde bestekâr, çalğıcı, şair, pedagog, kemane ustası
Fikret SALEDİNOV (12.07.1926–02.01.2006) doğdı.
"Haytarma" ansambliniñ baş kemanecisi. Kemaneler yasalmasınıñ sırlarını bilip, çam teregi ve qızıl ağaçtan 50 dane unikal alet yasadı.
1980 s. qorantasınen Herson vilâyetiniñ Novoalekseyevka qasabasına köçti. Kompozitor çeşit janrlarda 400-den ziyade eserni yarattı. Fortepiano, vokal, aletler içün eserler, sonata, serenadalar, kontsertler ve teatr içün muzıka eserleri kibi icadiy miras qaldırdı. 2021 s. başlap, Bütünukrayina Kompozitorlar muzıkalı birliginiñ azası. 2008 s. onıñ "Kemane ve fortepiano içün g-moll sonatası" adlı eseri Avstriyadaki Vena şeeriniñ sanasında icra etildi. Vefatından soñ onıñ eserlerinden ibaret daa 9 cıyıntıq basıldı. Herson vilâyeti, Novoalekseyevka qasabasında bu dünyanı terk etti.
1989 s. SSSR Yuqarı Şurası yanındaki Milletler şurası, G. Yanayevnıñ reberliginde,
Qırımtatar halqınıñ meseleleri boyunca komissiyasını teşkil etti.
Mezkür komissiyanıñ terkibine 14 adam kirdi, olarnıñ sırarasında dört qırımtatarı bar edi: D.Ablâmitov, A.Kürkçi, A.Seitmemetov, F.Seferşayev. Komissiya taraftan halqnı Qırımğa qaytarmaq zarur olğanı tanıldı. Planğa köre, komissiyaniñ işi 1996 s. bitmek kerek edi.