Крим під Російською окупацією 3985 день
Вся Україна у вогні 1060 день

Quralaynıñ 15

 

1879 s. Qırımnıñ Aci-Keç köyünde şair ve oca
Asan ÇERGEYEV (15.05.1879–23.06.1946) doğdı.

1909 s. onıñ Çar ükümetiniñ yağmacılıq siyasetini tenqit etken "Eşit, mevta ne soyliyur!" poeması neşir etildi. Bu poeması içün şair 1912 yaqalana ve apishanege taşlana. Ocalıq faaliyeti devrinde şair bir sıra pyesa, poema ve balalar içün şiirler, şu cümleden "Taqdir" (1917), "Ayvanlar ne aytalar" (1928) ve baş. yazdı.
1944 s. Uralğa sürgün etidi. Andicanda vefat etti.

 

1893 s. Qırımda, Qarasuvbazar ş. şair, türkşınas-alim
Bekir ÇOBAN-ZADE (15.05.1893–13.10.1937) doğdı.

Stalin terrorınıñ qurbanı. Sovet şarqındaki birinci professor-türkşınas. Bu ülkeler halqları tilinde maruzalar oqudı, birinci olıp türkiy tiller filologiyası fenleri boyunca universitet kurslarını işlep çıqtı. İlmiy faaliyeti devrinde 150-ge yaqın ilmiy işler yazdı. Olarnıñ ekseriyeti bügünge qadar özüniñ ilmiy emiyetini coymadı. "Milliy Fırqa" partiyasınıñ reberlerinden biri. Sovetlerniñ Birinci Qırım syezdinde Bekir Çoban-zadeni Qırım ASSR Merkeziy İcra Komitetiniñ azası etip saylaylar. Bakudaki yañı türk elifbesine keçüv boyunca Bütünittifaq Merkeziy Komitetniñ ilmiy şurası reisi (1927). 1928 s. Qırım ve Baku matbuatında Bekir Çoban-zadege qarşı iftira kompaniyası başlandı. Alimni pantürkizmde ve burcua milletçiliginde qabaatlaylar. 1930-35 ss. Ferğana pedinstitutında özbek tili kafedrasınıñ müdiri olıp çalıştı, Taşkent universitetinde, Buhara pedinstitutında ders berdi. SSSR İA Azerbaycan filialınıñ aqiqiy azası. 1935 s. Parij lingvistika cemiyetiniñ aszası. 1937 s. qara qış ayınıñ 28-inde yaqalandı. Bakuda qurşunğa tizildi.

 

1921 s. Qırımda, Albat köyünde şair ve nesirci,
qırımtatar milliy areketiniñ faal iştirakçisi,
Ukrayinada nam qazanğan sanat erbabı
Seytumer EMİN (15.05.1921–21.03.2004) doğdı.

Ekinci cian cenki devrinde göñülli olaraq cebege kete, soñra Qırmdaki partizan otryadına jurnalist etip yollanıla ve bu yerde 1944 s. çiçek ayına qadar hızmet ete. Quralay ayınıñ 18-inde Özbekistanğs sürgün etildi. Qırımtatar milliy areketiniñ faal iştirakçisi. "Beyaz çiçekler" şiirler cıyıntığınıñ , "Ateşli künler" şiirler ve poemalar kitabınıñ, "Seniñ yıldızıñ" romanınıñ müellifi. SSSR yazıcılar birliginiñ (1967), jurnalistler birliginiñ (1968) azası. Qırım devlet mükâfatınıñ laureatı ("Sen olmasañ..." şiirler cıyıntığı içün, 2000). Novorossiysk ş. vefat etti.