Крим під Російською окупацією 4003 день
Вся Україна у вогні 1078 день

Quralaynıñ 10

 

1918 s. Aqmescit şeerinde Qurultaynıñ
(qırımtatar milliy parlamentiniñ) sessiyası açıldı.
Bütün etnik cemiyetlerniñ Qırımnı idare etüvde iştirâk etmek aqqını
ilân etken regional ükümetniñ şekillenüv printsipleri qabul olundı.

Qurultaynıñ başı olaraq Asan-Sabri Ayvazov saylandı. Qırımtatar parlamenti özüni regional parlament dep ilân etti. Ükümet başı parlament tarafından saylana. Soñki yaratılğan kabinet (nazirler şurası) oña işanç şeklinde parlamentniñ sanktsiyasını ala. Yañı teşkil etilgen ükümetniñ resmiy tilleri qırımtatar ve rus tilleridir. Kök bayraq ükümetniñ bayrağı olaraq qabul etile. Ükümet baş nazirden ve beş nazirden ya da direktordan ibarettir. Regional ükümetniñ şekillenüv printsiplerine ordu korpusınıñ başı R. Koş, Tavriya vilâyet memuriyetiniñ başı L. Vagin, 1-nci müsülman korpusınıñ başı — general-leytenant S. Sulkeviç, Tavriya ve Simferopol arhiyepiskopı qol tuttılar.

 

1938 s. Qırımda, Küçük-Özenbaş köyünde ressam, eykeltraş-çölmekçi
Seyitmemet YAQUBOV (10.05.1938–02.03.2012) doğdı.

1944 s. Qorantasınen beraber RSFSR-niñ Kostroma vilayetine sürgün etildi. SSSR ressamlar birliginiñ azası (1988). 
1990 s. Qırımğa köçti, qırımtatar esnaflarınıñ ananelerini devam etti. Onıñ çölmeknen azırlanğan eserleri cemiyet binalarını yaraştırdı ve halqara sergilerniñ ekspozitsiyasında yer aldı. "Sahra gemisi" plastik kompozitsiyası Qırımtatar sanat muzeyiniñ fondunda saqlana.

 

1944 s. Devlet Mudafaa Komiteti (DMK) qırımtatarlarnı Qırımdan
sürgün etmek aqqındaki qararnıñ leyhasını baqıp çıqmaq içün İ.Stalinge teslim etti.

L.Beriyanıñ İ.Stalinge azırlağan maruzasında "qırımtatar halqınıñ sovet halqına yapqan hainlik areketini köz ögüne alaraq ve qırımtatarlarnıñ Sovetler Birligi sıñırlarına yaqın yaşaması lâyıq körülmegeni sebebinden" bütün qırımtatar halqını sürgün etmek teklif etilgen, tahminiy esapqa köre "140-160 biñ tatar halqınıñ" sürgün etilmesi ve qararnıñ 1944 s. ilk yaz ayınıñ 1-ne qadar becerilmesi kerekligi bildirilgen edi.

Bütün qırımtatar halqı — yaş-qart episi — kolobortsionizmde qabaatlandı. 1944 s. quralay ayınıñ 11-inde sürgün etmek içün resmiy vesiqa esaplanğan DMK-niñ №5859-ss Qararı azırlandı ve imzalandı. Qararda qırımtatar halqınıñ cebe artında sanki casuslıq-yıqıcılıq faaliyetini tasdıqlağan "delil" qayd etilgen edi.