Çiçeknıñ 26
1941 s., Qırımda, Bay-Qıyat köyünde uquq qorçalayıcı, milliy areketniñ iştirakçısı
Zampira ASANOVA (26.04.1941–16.01.2014) doğdı.
1944 s. quralay ayınıñ 18-nde qorantası ile Özbekistanğa sürgün etildi. Moskva medinstitutınıñ mezunı. Studentlik yılları uquq qoruyıcı areketiniñ iştirakçileri P. Grigorenko ve O. Kosterinnen tanış oldı. Asanovlarnıñ bütün qorantası milliy areketke qoşuldı. Oğlan qardaşı — Parih 1967 s. vaqialarında iştirak etkeni içün canavarca köteklenip 2 yılğa mahküm etildi ve şunıñ neticesinde elâk oldı. Semade tatasınıñ yaşağan yeri milliy areketniñ ştab-kvartirasına çevirildi.
1967 s. oraq ayınıñ 21-nde Z.Asanova diger faallernen birlikte Kremlde, yüksek vazifeli sovet ükümet hızmetçilerinen körüşüvde iştirak etti. Bundan soñ onı işten boşatıp, ruhiy hastalıqlar hastahanesine qoymağa tırıştılar.
1969 s. yazında, Moskvada, "Kommunistı, vernite Krım krımskim tataram" ("Komunistler, Qırımnı qırımtatarlarğa qaytarıñız") ve "Prekratite goneniya na krımskih tatar" ("Qırımtatarlarnı taqip etmeni toqtatıñız") degen şiarlar altında sessiz numayışta iştirak ete. 1985 s. Qırımğa avdet etmege imkân tapa. Hastahanede çalışa. Onıñ faal iştiragı ile Aqmescit şeerinde Petr Grigorenkoğa eykel qoyuldı Aqmescitte vefat etti.
2014 s. Ukrayina Şimal Qırım kanalını qapattı.
Ukrayina Dnepr özeninden Rusiye işğali altında bulunğan Qırım yarımadasına Şimal Qırım kanalından kelgen suvlarnıñ yolunı qapattı. Şu vaqıtqace Qırımnıñ tatlı suvda ihtiyacınıñ 85% Ukrayina teminley edi. Şimal Qırım kanalı 1961–1971 ss. Qurulğan edi. O, Kahovka suv anbarından başlap, Keriçkece barıp çıqa. Kanalnıñ uzunlığı — 402,6 km, eñ büyük keçiruvi ise — 300 kub. m/sek.
2016 s. RF işğalcı "yuqarı mahkemesi" qırımtatarlarınıñ temsilci organı —
qırımtatar halqınıñ milliy Meclisini ekstremist teşkilâtı kibi tanıp,
işğal etilgen Qırımnıñ ve Rusiye Federatsiyası territoriyasındaki faaliyetini yasaq etti.
Qabul olunğan qarar halqara uquqnıñ temel qaidelerini, şu cümleden: er türlü ırq diskriminatsiyasını yoq etüv aqqındaki Halqara konventsiyanı, insan aqları ve esasiy serbestliklerni qoruv aqqındaki Avropa Şurasınıñ Konventsiyasını, tamır halqlarnıñ aq-uquqları aqqında BMT-nıñ Deklaratsiyasını boza.