Çiçeknıñ 22
1852 s., Qırımda, Bağçasaray şeerinde hattat, naşir, muallim, maarifçi, türkşınas
İlyas BORAĞANSKİY (22.04.1852–10.02.1938) dünyağa keldi.
Barlıqlı asılzade qırımtatar qorantasında doğdı. 1867–1874 ss. İstanbulda tasil aldı. Qırımğa qaytqan soñ, şarqiy metinlerni tercime etüv, cam ve maden üstünde oyma yapuvnen bağlı sımarışlarnı becerdi. 1893 s. Sankt-Peterburgda birinci müsülman basmahanesini — "Şarqiy elektrotipografiya"nı açıp, anda oquv, diniy, ilmiy-şarqşınaslıq ve bediiy edebiyatnı, hususan, Qurannı neşir etti, "Nenkecan hanım dürbesi", "Opıt kratköy krımskotatarsköy grammatiki" ("Qısqa qırımtatar grammatikasınıñ tecribesi") ve diger eserlerni bastırdı. 1880 seneleriniñ soñundan başlap, Rusiye imperiyasınıñ tış işleri nazirliginde hattat vazifesini becerdi. Peterburg universitetitniñ şarq tilleri fakültetinde türk tili boyunca lektsiyalar oqudı (1898–1908). 1920 s., basmahanesini alıp, Başqurtistanğa köçmege mecbur oldı. Ufada vefat etti, tarihiy tatar mezarlığında defn olundı.
1980 s. Almaniyada, Münhende cemaat erbabı, tarihçı Mustafa
Edigє QIRIMAL (Şinkeviç) (1911–22.04.1980) vefat etti.
Asılı Litvaniya qırımtatarlarından. Aqmescit pedinstitutında tasil aldı. 1932 s. İstanbulda ve Vilnüsta yaşadı. 1941 s. Berlinde, M. Ülküsalnen beraberlikte Qırım mustaqil devletini ğayrıdan tiklemek içün tarafdarlar qıdırdı. 1943 s. Qırımtatar milliy merkeziniñ başlığı oldı. 1943 s. zapt etilgen şarqıy vilâyetler Nazirliginiñ Qırımtatar bürosında çalışa. 1945 s., saban ayı 17-de Qırımal ve onıñ merkezi qırımtatarlarnıñ Almaniyada yekâne resmiy temsilcileri olaraq tañıldı. Arbiy esir ve ostarbayterlerge yardım etti, qaraylarnı repressiyalardan qurtardı. Almaniyadaki Münster universitetinde ilimler doktorı. "Der Nationale Kampf der Krim-Türken" ("Qırımtatarlarnıñ milliy küreşi") eserini yazıp bastırdı (1952). 1954–1972 ss., Münhendeki SSSR-ni ögrenüv İnstitutında çalıştı — etnik azlıqlarnıñ taqdirini ögrendi. İnstitutnıñ neşir organı "Dergi"niñ muarriri edi. Turk, leh, nemse tillerinde serbest laf ete edi.