Çiçeknıñ 15
1888 s. Rusiye imperiyasında, Sankt-Peterburg şeerinde, muallime, etnograf,
Qırım halqları medeniyetiniñ tetqiqatçısı,
Qırımnıñ türk-musulman qadınlar areketiniñ iştirakçısı
Ayşe İSHAKOVA (15.04.1888–1931 s. erte degil) dünyağa keldi.
1917 s. o, Aqmescitte qızlar içün şahsiy progimnaziya açıp, onıñ direktorı ola, ondan da ğayrı ilk qırımtatar bala bağçasını teşkil ete. Muvaqqat musulman icraiy komitetiniñ ve Musulman partiyasınıñ azası ve I Qurultaynıñ vekili edi. "Milli Firqa"nıñ faaliyetinde iştirak ete. Qırım Merkeziy musulman qadınlar komitetiniñ reberi (1917). 1920 s. Tavrida Merkeziy müzeyinde, Tavriya tarihı, arheologiya ve etnografiyası cemiyetinde çalışqan, tatarşınaslıqqa dair eserler yazdı. Qırım qarayları, bulğarları, romlarınıñ mesken çeşitlerini ögrenmek maksadınen etnografik ekspeditsiyalarnı teşkil ete edi (1927). 1931 s. qara qış ayınıñ 15-de Tavriya tarih, arheologiya ve etnografiya cemiyetiniñ soñki toplaşuvında iştirak etti. Soñraki taqdiri ve ölüm tarihı belli degil.
1920 s. qırımtatar edebiy "Yeşil ada" mecmuasınıñ birinci sanı dünya yüzüni kördi.
60 saifelik derginiñ muarriri edebiy erbap, şair ve muallim Abibulla Odabaş oldı. Mecmuanıñ saifelerinde Ş.Bektore, A Çergeyev, B.Çoban-zadeniñ eserleri neşir etile edi. Maarifnen bağlı maqaleler ve mizaciy ikâyeler bastırıldı. "Yeşil ada", o zaman endi qapatılğan "Terciman" gazetasınıñ ananelerini devam etti. Mecmua olğan-olacağı bir qaç yıl neşir olundı ve Sovet akimiyeti tarafından qapatıldı.
1990 s., Aqmescitte, qırımtatar halqınıñ 1944 s. sürgün etilmesinden soñra,
ğayrıdan tiklenilgen Qırımtatar muzıkalı drama teatrında "Arzı qız" spektaкliniñ premyerası ötkerildi.
Spektakl dramaturg Yusuf Bolatnıñ pyesası esasında, bestekârlar Yaya Şerfedinov ve İlyas Bahşışnıñ muzıkasına qoyuldı. "Arzı qız" spektaкliniñ premyerası qırımtatar teatrı inkişafınıñ yañı bir saifesini açtı.
1994 s. Ukrayina ve Rusiye Federatsiyası arasında Qara deñiz flotu meseleleriniñ
adım-adım tarzda tertiplenmesi aqqında muqavele tizilgen.
1993 senesi ilk küz ayınıñ 3-de taraflar, imzalanğan muqaveleniñ şartlarına köre, Massandrada evel imzalanğan muqavelelerniñ maddelerini nazarğa alaraq, Qara deñiz flotu gemileriniñ 15–20% Ukrayinağa qala dep, tesbit ettiler. Flotnıñ taksim etüv protsessi 1997 s. quralnıñ 28-ne qadar devam etti. Şu künü Ukrayina ve Rusiye Federatsiyası arasında, Rusiye Federatsiyasınıñ Qara deñiz flotu Ukrayina territoriyasında bulunmasınıñ statusı ve şartları aqqındaki muqavele imzalandı.
2014 s., Ukrayina Yuqarı Şurası Ukrayinanıñ işğal etilgen territoriyaları aqqında qanunnı qabul etti.
"Ukrayinanıñ vaqtınca işğal etilgen territoriyalarında vatandaşlarnıñ uquq ve azatlıqlarınıñ ve uquqiy rejiminiñ teminatı aqqında"ki qanun, Rusiye Federatsiyasınıñ silâlı tecavuzı neticesinde Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeri — vaqtınca işğal etilgen territoriyalar dep, ilân etti. Bu territoriyada hususiy uquq rejimini yarattı ve şu rejim şaraitlerindeki faaliyetiniñ hususiyetlerini, fizikiy ve uquqiy şahıslarnıñ aqlarını riayet etilmesi ve mudafaasını belgilegen. 2014 s. çeçek ayınıñ 15-de ekinci oqumada qabul etilgen. 2014 s. çeçek ayınıñ 27-de ameliyatqa keçirildi.