Sabanıñ 16
1453 s. — Qırım hanlığınıñ esasçısı, birinci Qırım hanı Haci Geraynıñ saqlanğan ilk yarlığınıñ tarihı.
Yarlıqta: "26 safar tavuq yılı — 857" yazılğan. Sene miladiy taqvimge keçirilse "16 mart 1453 s." ola. Hacı Geraynıñ yarlığı rus tilinde ilk kere 1953 s. şarqşınas-türkolog, türk tilive edebiyatı, fölklorı, tarihı mutehassısı, filologiya ilimleri doktorı, professor Vladimir Gordlevskiyniñ eserler cıyıntığında derc etilgen.
1909 s. Qırımda, Aluşta şeerinde yazıcı, dramaturg, publitsist, terciman
Yusuf BOLAT (tahallüsleri: Aynur, Tiktaşlı) (16.03.1909–22.10.1986) doğdı.
Qırım pedinstitutınıñ qırımtatar tili ve edebiyatı fakültetinde tasil aldı. SSSR Yazıcılar Birliginiñ azası (1937), Qırım yazıcılar birliginiñ mesül kâtibi (1937–1938). "Çañlar qaqılğanda" ilk ikayesi 1929 s. "Yeñi dünya" gazetasında basıldı. 1934–1941 ss. — "Sovet edebiyatı" jurnalınıñ redaktorı vazifesinde çalıştı. 1940–1941 ss. aynı jurnalda onıñ "Alim" romanı neşir etidi. Ekinci cian cenki devrinde "Qızıl Qırım" gazetasınıñ müarrir muavini vazifesinde (1941) ve Moskvada Bütünittifaq radiokomitetinde çalıştı. Qırımtatar dramaturgiyasınıñ inkişafına salmaqlı isse qoştı. "Toy devam ete" (1939), "İşlegen tişler" (1937) komediyaları, "Arzı qız" (1938), "Deñiz dalğasız olmaz" (1940) daramaları sanada büyük muvafaqiyet qazandı. Qırımtatar halq yırları cıyıntığını neşir ettirdi. 1944 s. Özbekistanğa sürgün etildi. 1961–1984 ss. "Lenin bayrağı" gazetasınıñ müarriri. Bir sıra bediiy-publitsistik cıyıntıqlarnıñ ve edebiyat derslikleriniñ müarriri ve tertip eticisidir. Özbekistanda nam qazanğan medeniyet erbabı unvanınen taqdirlendi. 1986 s. orta küz ayınıñ 22-sinde Taşkentte vefat etti.
1953 s. Özbekistan SSR-niñ Ayım sovhozında qırımtatar
etnopedagogikası ilmiy mektebiniñ esasçısı,
pedagogika ilimleri doktorı, professor
Muyedin HAYRUDDİNOV (Muhiddin Hayruddinov) (16.03.1953–01.10.2021) doğdı.
Ferğana peduniversitetini tamamladı (1978). Doktorlıq dissertatsiyasını Kiyevde qorçaladı (2003). Y. A. Komenskiy adına Halqara slavyan ilim akademiyasınıñ akademigi (2005). Pedagogika ve psihologiya kafedrasınıñ müdiri, pedagogika fakültetiniñ dekanı, Qırım müendislik-pedagogika universitetiniñ prorektorı vazifesinde çalıştı. V. İ. Vernadskiy adına Tavriya milliy universiteti pedagogiga kafedrasınıñ professorı (2005–2007). Qırımtatar tasil hadimleriniñ "Maarifçi" birleşmesini (1996) ve Bütünukrayina pedagogika tarihı cemiyetiniñ Qırım bölügini teşkil etüv teşebbüsçisi (2001). Pedagogika iliminiñ yañı saası - etnopedagogikanıñ tedqiqatçısı, qırımtatar etnopedagogikası ilmiy mektebiniñ esasçısı. 230-dan ziyade ilmiy işlerniñ, şu cümleden "Tarhan köyleri" (2012), "Camanaq — Qırım çölleriniñ incisi" (2019) kitaplarınıñ müellifi. "Ukrayina tasili alâcısı" işaretinen (2003), "Qırım. Muhtar Cumhuriyetinde nam qazanğan tasil hadimi" fahriy unvanınen (2003) mükâfatlandı. 2021 s. orta küz ayınıñ 1-inde vefat etti.