İlk qışnıñ 28

1913 s. Qırımda, Kezlev şeerinde alim, oca
Aziz İZMAYLOV (28.12.1913–08.02.2004) doğdı.

1929–1931 ss. — Kezlevdeki yedi yıllıq mektep-internatnıñ müdiri. 1937–1940 ss. Qırğızıstan SSR-niñ Halq maarifi komissarlığında çalıştı. Qırğızıstan SSR İA-nıñ korrespondentazası (1961), Qırğızıstan PİA-nıñ esasçı-akademigi ve İA-nıñ akademigi. Sovetler Birligi VAK-nıñ pedagogika ilimleri boyunca ekspert komissiyasınıñ azası. Pedagogika nazariyesi ve tarihı, pedagogik psihologiya, etnopedagogika, Şarq halqları medeniyeti saasına salmaqlı isse qoştı. A.İzmaylovnıñ qalemine 300-den ziyade ilmiy iş, şu cümleden 12 monografiya, 30-dan ziyade kitap ve broşüralar, 250-den ziyade mecmua ve gazeta maqaleleri aittir. Qırğızıstan SSR-de nam qazanğan ilim erbabı (1972). Bişkekte (Qırğızıstan) vefat etti.

1923 s. Qırımnıñ Gurzuf qasabasında ressam, resim ve grafika ustası, çalğıcı
Osman ÇUBAROV (28.12.1923–01.03.2003) doğdı.

Yedi yaşında olğanda, Osmannıñ qorantasını qulaq etip Tambov ş. sürgün eteler. 1935 s. qoranta Dağıstanğa, soñ Groznıyğa köçe (1939). 1942 s. O. Çubarovnı cebege yollaylar. Cenklerniñ birinde ağır yaralana. 1949 s. Groznıyğa kele ve muzıka oquv yurtuna oqumağa kire. Ofort ve litografiya tehnikasını menimsey, Bütünittifaq sergide "Kaspiy balıqçıları", "Deñiz yalısı" işlerini taqdim ete. Onıñ çeşit mahsulatlar içün azırlağan etiketkalarnıñ eskizleri ve ediye qapları sanayı grafikası eşyaları konkursında diplom ve altın medalnen taqdirlendi. Çeçenistan cenkini başından keçrdi. Cenk neticesinde viran etilgen çeçen soqaqlarında ayatını telükege qoyıp oçerkler azırladı. "Çeçeniastandaki cenk. Halq faciası. 1995 senesi" mevzusında qara-beyaz seriyasındaki işlerini yarattı. 1957 s. — SSSR YB-niñ azası, 1982 s. — Çeçen-İnguş ASSR-de nam qazanğan sanat erbabı. Qırımğa 1990-ıncı seneleri qayttı. Ressamnıñ eserleri Çeçenistan Cumhuriyetiniñ Milliy müzeyinde (Groznıy) ve sanat galereyalarında ve şahsiy toplamlarda saqlanmaqta. Aqmescitte vefat etti.

1928 s. Qırımnıñ Büyük-As köyünde filologiya ilimleri doktorı, professor,
milliy areketniñ faal iştirakçilerinden biri, qırımtatar halqınıñ II Qurultayı vekili, Meclis azası (1991–1993)
Refiq MUZAFAROV (28.12.1928–20.12.2011) doğdı.

Belli folklorcı-alim. 1960 s. qırımtatar atalar sözleri saasında namzetlik dissertatsiyasını, 1967 s. doktorlıq dissertatsiyasını qorçaladı. Bu yıllarda R.Muzafarov bır sıra ilmiy maqaleler yazdı ve aynı vaqıtta qırımtatarca-rusça (15 biñ söz) ve rusça-qırımtatarca luğat (20 biñ söz) tertip etüv üzerinde çalıştı. Qırımtatar milliy areketinde iştirak etkeni içün KGB hadimleri tarafından taqip etildi. 
1972 s. "Труд" gazetasında neşir etilgen maqalesinden soñ, R. Muzafarov 1975 s. qadar ders bermekten ve bütün ilmiy unvanlarından marum etildi (1978). Onıñ azırlağan luğatlarını ve qırımtatar folklorı boyunca monografiyasını neşir etmek yasaqlandı. Yasaqlarğa baqmadan qırımtatarlarnıñ Ekinci cian cenki devrindeki ve sürgünlik yerlerindeki vaziyetinen bağlı kölemli malümat topladı. 1987 s. Qırımğa qayttı, "Vatan" adında medeniy-maarif ve ilmiy tedqiqat merkezi teşkil etti ve aynı adnı taşığan, halqımıznıñ tarihı ve medeniyetinen bağlı maqaleler basılğan mecmua neşir ettirdi. 1991 s. R. Muzafarov Milliy Qurultayğa azırlıq işlerinde ve onı ötkerüvde faal iştirak etti. 1993 s. Qırımda "Qırımtatar entsiklopediyası"nıñ birinci, 1995 s. ekinci cıltı neşir etildi. Aqmescitte vefat etti ve defin etildi.