Boş aynıñ 2
1654 s. Bağçasarayda, Qırım hanlığınıñ paytahtında, qırımtatar-poloniya birligi tizilgen.
1654 s. ilk yazda Poloniya ve Moskva arasında yañı cenk başlandı. Sebep, ğetman Boğdan Hmelnıtskıynıñ Moskva çarı Aleksey ile Pereyaslav añlaşması oldı. Küzde Reç Pospolıta qıralı II Yan Kazimir ve Qırım Hanı IV Muhammed Geray Sofa arasında muzakereler başlandı. İttifaqnıñ esas maqsadı Moskva qırallığına qarşı ğayretlerni birleştirmek edi.
1905 s. Üsküt köyünde, Qırım, şair, Stalin basqılarınıñ qurbanı
Irğat QADIR (02.11.1905—26.01.1945) doğdı.
Qırımtatar devlet drama teatriniñ müdiri (1931), Balıqlava rayon gazetiniñ muarriri. ŞSCB yazıcılarınıñ 1-inci qurultayınıñ delegatı (1934), ŞSCB Yazıcılar birleşmesiniñ Qırım bölüginiñ mesüliyetli kâtibi. Esas eserleri (1929–1936): "Irğatnıñ yırları" (şiirler), "Ücüm" (şiirler), "İsmail" (poema). "Qırım edebiyatı ve sanatı" mecmuasında rus tiline tercime etilgen işleri neşir etildi. Şiirleri "Qırım şairleri" cıyıntığına kirdi (Moskva, 1937). 1937 s. iftira sebebinden apiske alındı, cenkten evel azat etildi. Ekinci cian cenkiniñ iştirakçisi. Cenkte elâk oldı. 1974 s. "Taşqın" cıyıntığı çıqtı.
1913 s. Çerkez-Kermen köyünde, Qırım, qırımtatar milliy areketiniñ iştirakçisi,
Ekinci cian cenkiniñ iştirakçisi, Sovet basqılarınıñ qurbanı
Amet ABDURAMANOV (02.11.1913–27.05.1993) doğdı.
1941 s. askerlikke alındı. Cebede bulunğan vaqıtta qırımtatarlarnıñ 1944 s. quralayda sürgün etilgenini ögrene. Bundan soñ cenkte iştirâk etmekten vazgeçti, bu sebepten 10 yılğa qattı rejimli lagerlerge mahküm etildi. 1946 s. amnistiya neticesinde azat etildi ve mahsus yerleşüv yerlerine yollanıldı. Tuvğanlarını Tacikistanda taptı. O, Angren şeerinde (ÖzSSR) yaşadı ve çalıştı. Milliy arekette faâl iştirâk etti. Angrende qırımtatarlarnıñ birinci mitinglerini teşkil etti.
1941–1945 ss. cenkte qırımtatarlar iştirâginiñ kerçek levhasını, sürgünlikniñ ilk bir buçuq yılı devamında sürgünlik ve halqnıñ elâk oluvı miqyasını añlatqan halqımıznıñ öz-özüni cedvelge aluv ceryanını teşkil etmege ve keçirmege müim isse qoştı.
1967 s. kiçik ayda Taşkentte milliy areketniñ faâl iştirâkçilerinden bir grupasınıñ mahkemesi olıp keçti. Olardan biri A. Abduramânov eki yıl qattı rejimli lagerlerge mahküm etildi. 1991 s. quralaynıñ 15-nde A. Abduramanov ve onıñ arqadaşları aqlandılar. 1975 s. Qırımğa qaytmağa tırıştı. Ev satın aldı, amma akimiyet alış-veriş vesiqalarını resmiyleştirmege imkân bermedi, 1978 s. Özbekistanğa sürgün etildi, soñra Krasnodar ülkesine köçti. Mında teşebbüs gruppalarınıñ işinde ve 1988 s. sabannıñ 5-inde Krasnodarda qırımtatarlarnıñ mitinginde iştirâk etti. Yol qazasında elâk oldı. Bağçasaray rayonınıñ Zalanköy köyünde defn etildi.
1938 s. pedagog, cemaat-siyasiy erbabı, Qırım MŞSC-niñ tasil halq komissarı, Stalin basqılarınıñ qurbanı
Ali ASANOV (1901–02.11.1938) vefat etti.
1930–1934 ss. — Qırım MŞSC-niñ tasil naziri. Burjua milletçiligi ile küreşte qararsızlığı içün vazifeden çıqarıldı ve Qırım milliy-medeniy qurucılıq ilmiy-tedqiqat institutınıñ müdiri olaraq tayinlendi. Sudaqta "Brigadir" rayon gazetiniñ muarriri (1935–1937). "Bağçasaray rayonında halq tasili", "Qırımda umumtasil tasil içün küreş", "Bağçasaray rayonı mekteplerniñ ğayrıdan qurulması içün küreşte" ve diger maqalelerniñ müellifi. Bu maqaleler tarihiy qıymetke saip, çünki olar Qırımda 1930-ıncı senelerniñ başında tasil vaziyetini aydınlata. 1937 s. oraqnıñ 22-nde Moskvada yaqalanğan. 1938 s.boşnıñ 2-nde ŞSCB Yuqarı mahkemesiniñ arbiy kollegiyası tarafından ölüm cezasına mahküm etilgen. 1959 s. ilk qışnıñ 12-nde ölümden soñ aqlanğan.