Boş aynıñ 16

1917 s. Hansarayda birinci Milliy qırımtatar müzeyi açıldı.

Kollektsiyanıñ tesisçisi ve ilk müdiri alim, etnograf Üsein Bodaninskıy oldı. Müzeyniñ ilk kollektsiyasına han malmülkinden qalğan şeyler kirdi, 20-nci seneleri ise 2254 eksponattan (toqumalar, nağışlar, kilimler, urbalar, mebel, savut, kündelik eşyalar, cam, çini, kafel, fayans, balçıq, silâ, resim, eykeller, elyazma kitaplar) ibaret olğan ilk ekspozitsiya teşkil etildi. 1922 s. sabannıñ 18-nde müzey resmiy olaraq Devlet sarayı ve Türk-tatar medeniyet müzeyi adını aldı ve bölüklerni teşkil etti.

1930 s. başından müzeyniñ işi toqtatıldı, eksponatlar ise yağma etildi. Olarnıñ çoqusı Rusiye müzeylerinde saqlana. Bugün Bağçasaray hansarayı dünyağa belli olğan müzeyler cedveline kirmekte, dünyada qırımtatar saray mimarcılığınıñ yekâne nümünesidir, umumdünya emiyetine nail olğan tarih ve medeniyet abidesidir.

1939 s. Kapsihorda, Qırım, pedagog, milliy areket iştirakçisi
Refat GOCENOV doğdı.

1944 s. quralayda Özbekistanğa sürgün etildi. Studentlik yıllarında qırımtatar milliy areketine qoşuldı. Gençlerniñ faaliyeti devlet telükesizlik organlarınıñ diqqatını celp etti ve 1962 s. arman ayında Qırımtatar yaşlar birligi davası boyunca mahkeme oturışı olıp keçti. Mahkeme maznunlarnı sovetlerge qarşı teşviqatta qabaatladı. Antisovet teşkilâtına yolbaşçılıq etkeni içün R. Gocenov Sovetler Birliginiñ Kommunist firqasıdan çıqarıldı. 1988–1990 ss. fikirdeşlerinen beraber Moskvadaki narazılıq aktsiyalarında faal iştirâk etti. 1995 s. Qırımğa qayttı ve tuvğan köyü Kapsihorğa yerleşti. 2002 s. diger faallernen beraber "Qapsihor—Ay-Serez" qırımtatar medeniy-etnografik merkeziniñ cemaat teşkilâtını qurdı.