Orta küznıñ 5
1935 s. Qırımnıñ Aqtaçı köyünde ressam
Yaya TEMİRQAYAYEV (05.10.1935–07.10.2003) doğdı.
1973 s. başlap cümhüriyet, bütünittifaq, halqara sergilerniñ iştirakçisi. 1979 s. — SSSR Ressamları birliginiñ azası. 1992 s. — Ukrayina Ressamları birliginiñ azası. "Cebeciler komendaturada" (1992), "Bekçi postta" (1993), "Tuvğan topraq parçası" (1992) kibi işleri bellidir. Eserleri Qırımtatar mediniy-tarihiy miras muzeyinde (Qırım, Aqmescit ş), Özbekistan, Ukrayina ve Rusiyeniñ bediiy galereyalarında ve şahsiy kollektsiyalarında bulunmaqta. Qırımda, Qurman qasabasında vefat etti.
1893 s. Qırımda, Dereköyde teatr ve kino artisti, oyuncı,
şair Hayri EMİR-ZADE (05.10.1893–17.02.1958) doğdı.
1921 s. Yalta filarmoniyasınıñ yır ve oyun ansambli kontsertlerinde iştirak etti. 1923–1924 ss. Qırımtatar devlet drama teatrında çalıştı, baş rollerni icra etti. 1923 s. oña birinciler sırasında Qırım ASSR-de nam qazanğan artist unvanı berildi. 1925 s. U.İpçiniñ stsenariysi esasında çıqarılğan "Алим" filiminde baş rölni oynadı. Filmdeki qadın baş rölüni aktörnıñ ömür arqadaşı Asiye Emir-zade oynadı. H.Emir-zade Yalta kinostudiyasınıñ "Yaqalamaq içün ruhset" (1926), "Taştaki yır" (1926); Odessa kinostudiyasınıñ "Tsement" (1927), "Tıynaq teşildi" (1928), "Mekkeli müsafir " (1930); Bakudaki Azerkino studiyasınıñ: "26 komissar" (1933), "Eki arqadaş" (1934), "İsmet" (1934) kibi filmlerinde baş röllerni icra etti. Eki qısımdan ibaret "Bahtiyar" kinonovellası onıñ iştirakinde çıqarılğan soñki film edi (1942). Qırımtatar halqı sürgün etilgen soñ H. Emir-zade kinostudiyadan çıqarıldı. Keçinmek içün ayaqqap tamirlev ustahanesinde çalışmağa mecbur oldı. Bakuda vefat etti.
1937 s. Qırımnıñ Qoñrat köyünde edebiyatşınas, türkşınas, jurnalist, milliy areket vekili
Kemal ÜSEYİNOV (tahallüsi Qoñratlı) (05.10.1937–17.03.2004) doğdı.
1944 s. Özbekistanğa sürgün etildi. Milliy arekette iştirak etkeni içün Samarqand universiteti ocası vazifesinden boşatıldı. 1991 s. Qırımğa köçti, "Meraba" gazetasında ve Günsel mecmüasında çalıştı. 1995 s. ayatınıñ soñuna qadar Qırım müendislik-pedagogika institutınıñ filologiya kafedrası ocası vazifesinde çalıştı. Türkşınaslıq, şarqşınaslıq ve roman-german tilleri saasında yarımadadaki yetekçi mütehassıslardan biri edi. K. Useinovnıñ ilmiy işleri: "Qırımtatar edebiyatınıñ menbaları: Yusuf aqqında eki poema", "Qırımtatar yazı tiliniñ tarihından". Alim qırımtatar tilinde yaratılğan ilk eserlerden biri XII a. şairi Muhammed (Mahmud) Qırımlınıñ "Yusuf ve Zuleyha"sını tapıp, tedqiq etti, bu eserni arap urufatından latin ve kiril alfavitine transliteratsiya yaptı. Qırımlı Hacı Mehmed Senainiñ "Seferler kitabı"nı, Halim Geray Sultannıñ "Gülbün-i hanan yahud Qırım Tarihı"nı tercime etti. Qırımtatar, osmanlı, arap ve başqa ecnebiy tillerni mükemmel bile edi. Eski qırımtatar tili ve edebiyatı saasında ğayet qıymetli miras qaldırdı. Qırımda vefat etti.